Zaburzenia mowy czy też wady wymowy to zjawisko coraz bardziej powszechne wśród dzieci w wieku przedszkolnym czy wczesnoszkolnym. Niekorygowane mogą w znacznym stopniu utrudniać osiąganie sukcesów w nauce. Jak to się może ujawniać? Między innymi poprzez trudności w nauce czytania i pisania. Jeżeli dziecko źle wymawia poznawane głoski, to również źle je nazywa, źle zapisuje, a co za tym idzie źle je odczytuje. Póki materiał do przyswojenia nie jest jeszcze zbyt obszerny, dziecko sobie radzi, najczęściej zastępując w wyrazach czy prostych zdaniach jedne głoski innymi. Wraz z rozwojem słownictwa zaczynają się pojawiać agramatyzmy, trudności z prawidłową budową zdań. Niestety wiąże się to z tym, że dzieci często osiągają w szkole wyniki poniżej swoich możliwości, co z kolei może wpływać ujemnie na ich stosunek do nauki, szkoły, czy chociażby kolegów.
Rola rodziców jest tutaj nieoceniona. Świadoma praca rodziców nad rozwojem mowy dziecka odgrywa tu ogromną rolę. Rozmowy, czytanie książek, komentowanie różnych czynności czy wydarzeń, gry językowe to tylko przykłady różnorodnych, a jak niezwykle ważnych oddziaływań językowych. Dzięki temu nasze dziecko wzbogaca swoje słownictwo, a my możemy kontrolować jego wymowę, poprawiać ewentualne błędy i dostarczać mu prawidłowych wzorców językowych.
Jak stymulować rozwój językowy dziecka?
- Mówmy, opowiadajmy, komentujmy, bawmy się RAZEM Z DZIECKIEM. Dziecko pozbawione bodźców werbalnych nie będzie rozwijało swoich kompetencji językowych. Potrzebuje wzorców, słuchaczy, partnerów do rozmowy czy zabawy.
- Zachęcajmy dziecko do mówienia (nie zmuszajmy!); chwalmy je za każdy przejaw aktywności werbalnej; dostrzegajmy każde, nawet najmniejsze osiągnięcie, nagradzając je pochwałą.
- Starajmy się by rozmowa była przyjemnością dla wszystkich zainteresowanych. Unikajmy nieustannego poprawiania wymowy dziecka. Dziecko ciągle upominane wycofuje się z kontaktów słownych.
- Proste ćwiczenia buzi i języka starajmy się prowadzić w formie zabawy (przesyłanie buziaków dla mamy, koniki, kto ma większy uśmiech, pękanie balonów- nadymanie policzków i dotykiem palca ich „przebijanie", liczenie ząbków językiem, parskanie, itd.
- Nie zapominajmy o niezwykle ważnych ćwiczeniach oddechowych, np. dmuchanie baniek mydlanych, wyścigi ( za pomocą słomki dmuchamy np. na papierowy samochodzik), dmuchanie na piórka (kto dłużej utrzyma piórka w powietrzu), zdmuchiwanie świeczki, itd.
- ĆWICZENIA WYKONUJMY SYSTEMATYCZNIE. Tylko wtedy przyniosą one oczekiwany efekt. Ćwiczyć można zawsze i wszędzie, nie musi się to odbywać w wyznaczonym, ustalonym czasie. Jest to nawet niewskazane, gdyż dziecko nie powinno traktować takich ćwiczeń jak obowiązku.
- Wspólnie róbmy książeczki o rodzinie, kolegach, zajęciach dziecka. Książeczki rozwijają myślenie i wyobraźnię, rozwijają słownictwo, zachęcają do czytania. Są wspaniałą formą spędzania czasu z dzieckiem i nawiązania głębszych więzi.
- Dbajmy o prawidłowy rozwój ruchowy. Zachęcajmy do biegania, wspinania się po drabinkach, jazdy na hulajnodze, rowerze, rolkach. Usprawniajmy motorykę palców, poprzez wydzieranie, naklejanie, lepienie z plasteliny, malowanie, rysowanie.
Oto propozycja ćwiczeń logopedycznych, które możecie wykonywać z dzieckiem w każdej wolnej chwili.
Liczy się tylko systematyczność!!!
Ćwiczenia warg:
• Wymawianie na przemian „a – o" przy maksymalnym oddaleniu od siebie wargi górnej i dolnej.
• Oddalanie od siebie kącików ust – wymawianie „iii".
• Zbliżanie do siebie kącików ust – wymawianie „uuu".
• Naprzemienne wymawianie „ i – u".
• Masaż warg zębami.
• Parskanie/wprawianie warg w drganie.
Ćwiczenia języka:
• „Głaskanie podniebienia" czubkiem języka, jama ustna szeroko otwarta.
• Dotykanie językiem do nosa, do brody, w stronę lewego i prawego ucha.
• Kląskanie językiem.
• Wysuwanie języka w przód i cofanie w głąb jamy ustnej.
• Ruchy koliste języka w prawo i w lewo na zewnątrz jamy ustnej.
• Dotykanie czubkiem języka na zmianę do górnych i dolnych zębów, przy maksymalnym otwarciu ust /żuchwa opuszczona/.
Ćwiczenia usprawniające podniebienie miękkie:
• Wywoływanie ziewania przy nisko opuszczonej szczęce dolnej.
• „Chrapanie" na wdechu i wydechu.
• Głębokie oddychanie przez usta przy zatkanym nosie i odwrotnie.
• Nabieranie powietrza nosem i zatrzymywanie w jamie ustnej. Policzki nadęte.
• Płukanie gardła ciepłą wodą.
• „Kaszel" z językiem wysuniętym na zewnątrz jamy ustnej.
Ćwiczenia policzków:
• Nadymanie policzków – „gruby miś".
• Wciąganie policzków – „chudy zajączek".
• Nabieranie powietrza w usta i zatrzymywanie w jamie ustnej, powolne wypuszczanie powietrza.
• Naprzemiennie „gruby miś" – „chudy zajączek".
• Nabieranie powietrza w usta, przesuwanie powietrza z jednego policzka do drugiego.
Ćwiczenia oddechowe:
• Wdech nosem (usta zamknięte) i wydech ustami..
• Dmuchanie na płomień świecy, kuleczkę z waty, piłeczkę pingpongową, wyścigi piłeczek.
• „Chłodzenie gorącej zupy" – dmuchanie ciągłym strumieniem.
• Chuchanie na zmarznięte ręce.
• Zabawy naśladowcze – naśladowanie np. lokomotywy, balonika.
• Liczenie na jednym wdechu, powtarzanie zdań na jednym wdechu – najpierw krótkich, potem coraz dłuższych.
Ćwiczenia rozwijające mowę i wzbogacające słownictwo dziecka:
• Swobodne wypowiedzi na różne tematy.
• Dzielenie się wrażeniami z przeżytych sytuacji.
• Słuchanie bajek, piosenek, opowiadań z płyt lub czytanych przez nauczyciela.
• Wymyślanie opowiadania do obrazka lub przedmiotu.
• Prezentowanie piosenek, wierszy, bajek, zabawa w konferansjera.
• Kończenie zdań.
źródło: http://sp11plock.pl/index.php/dla-rodzicow/porady-od-logopedy